Σάββατο 29 Δεκεμβρίου 2018

33 ειδήσεις από το 2018 που μας κάνουν αισιόδοξους για το 2019

Kάθε χρόνο τέτοιες μέρες η ιστοσελίδα Medium δημοσιεύει τις 99 καλές ειδήσεις της χρονιάς που φεύγει, διαλέξαμε 33 από αυτές ελπίζοντας να νιώσουμε όλοι λίγο καλύτερα. 1 60
01. Ήσυχα και χωρίς τυμπανοκρουσίες η ανθρωπότητα έσπασε ένα πραγματικά καταπληκτικό ρεκόρ φέτος. Για πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησε ο ανθρώπινος πολιτισμός που βασίστηκε στην γεωργία, πριν από 10.000 χρόνια, ποσοστό μεγαλύτερο του 50% του παγκόσμιου πληθυσμού δεν είναι φτωχό ή ευάλωτο στο κίνδυνο της φτώχειας..

02. Μια νέα έρευνα έδειξε ότι οι νέοι σε 15 χώρες είναι πιο αισιόδοξοι από τους ενήλικες. Και όχι μόνο στις πλούσιες, 9 από τους 10 έφηβους στην Κένυα, το Μεξικό, την Κίνα, τη Νιγηρία και την Ινδία ανέφεραν ότι βλέπουν θετικά το μέλλον τους.
03. Οι αυτοκτονίες παγκοσμίως μειώθηκαν κατά 38% από το 1994. Σώθηκαν δηλαδή 4 εκατομμύρια ζωές, αριθμός 4πλάσιος από τους νεκρούς στα πεδία μαχών το ίδιο χρονικό διάστημα.
04. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας ανέφερε ότι το 2018, 120 εκατομμύρια επιπλέον άνθρωποι απέκτησαν πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια. Αυτό σημαίνει ότι για πρώτη φορά από το 1882, τότε που πρωτοξεκίνησαν τα δίκτυα ηλεκτρισμού, λιγότερο από 1 δισεκατομμύριο του παγκόσμιου πληθυσμού μένει στο σκοτάδι.
05. Ο ΟΗΕ ανέφερε ότι η «τρύπα του όζοντος» θα αποκατασταθεί πλήρως στην Αρκτική και το βόρειο ημισφαίριο μέχρι τη δεκαετία του 2030 και στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 2060.
06. Στη Νιγηρία έχουν φυτευτεί πάνω από 200 εκατομμύρια νέα δέντρα μέσα σε τρεις δεκαετίες, η πιο θετική μεταμόρφωση του περιβάλλοντος στην αφρικανική ιστορία.
07. Η Ισπανία δήλωσε ότι θα δημιουργήσει ένα θαλάσσιο καταφύγιο για τη μετανάστευση φαλαινών και δελφινιών στη Μεσόγειο και θα απαγορεύσει τις εξορύξεις πετρελαίου και άλλων καυσίμων στην συγκεκριμένη περιοχή.
08. Μετά από οραματικές ενέργειες της χώρας, η UNESCO έβγαλε τον Κοραλλιογενές Φράγμα της Μπελίζ (το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο μετά το μεγάλο κοραλλιογενές Φράγμα της Αυστραλίας) από τον κατάλογο των μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς  που απειλούνται με εξαφάνιση.
09. Στα δάση της κεντρικής Αφρικής, ο πληθυσμός των ορεσίβιων γορίλων, ένα από τα πιο απειλούμενα είδη στον κόσμο, ξεπέρασε τους 1.000, αυξήθηκε κατά 25% δηλαδή από το 2010.
10. Οι Ρώσοι πίνουν και καπνίζουν λιγότερο από ποτέ μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, με μείωση του καπνίσματος κατά 20% από το 2009 και μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ κατά 20% από το 2012.
11. Σύμφωνα με νέα έρευνα ο ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων μειώθηκε τα τελευταία 20 χρόνια από 57,7% σε 14,1% στη Βόρεια Αφρική, από 73,6% σε 25,4% στη Δυτική Αφρική και από 71,4% σε 8% στην ανατολική Αφρική.
12. Στην Ινδία και τον Λίβανο η ομοφυλοφιλία δεν είναι πλέον έγκλημα και στην Κόστα Ρίκα το ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι η απαγόρευση γάμου ατόμων του ίδιου φύλου είναι αντισυνταγματική.
13. Στη Γερμανία πάνω από 300.000 πρόσφυγες έχουν βρει δουλειά και το ποσοστό των βουλευτών με μεταναστευτικό background έχει αυξηθεί από 3% σε 9% μετά τις δύο τελευταίες εκλογές.
14. Ενσωμάτωση προσφύγων και χαμηλή εγκληματικότητα. Ο αριθμός των εγκλημάτων στη Γερμανία μειώθηκε κατά 10% και βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και 30 χρόνια.
15. Η Τυνησία έγινε η πρώτη αραβική χώρα που πέρασε νόμο που δίνει σε γυναίκες και στους άνδρες ίδια κληρονομικά δικαιώματα, ανατρέποντας έτσι διάταξη του ισλαμικού νόμου της Σαρία.
16. Θυμάστε τον πανικό από τα παγκόσμια μέσα μαζικής ενημέρωσης για την έλλειψη νερού στο Κέιπ Τάουν και το Day Zero το 2017; Φέτος σχεδόν κανείς δεν ανέφερε πως η πόλη κατόρθωσε να αποφύγει την κρίση.
17. Το ποσοστό των μαύρων ανδρών των ΗΠΑ που είναι φτωχοί μειώθηκε από 41% το 1960 σε 18% φέτος ενώ αντίθετα το ποσοστό αυτών που ανήκουν στη μεσαία τάξη αυξήθηκε από 38% σε 57%.
18. Παγκοσμίως υπάρχουν πλέον περισσότερα από 1.000 GWatt εγκατεστημένης αιολικής και ηλιακής ενέργειας φέτος. Πριν από 10 χρόνια, υπήρχαν λιγότερα από 8 GWatt ηλιακής ενέργειας.
 
19. Η Allianz (η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία παγκοσμίως) δήλωσε ότι θα σταματήσει να ασφαλίζει τους ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς που λειτουργούν με λιγνίτη και τα λιγνιτωρυχεία και η Maersk (η μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία στον κόσμο) δήλωσε ότι θα περιορίσει τη χρήση ορυκτών καυσίμων και θα εξαλείψει όλες τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μεχρι το 2050.
20. Η πολιτεία της Καλιφόρνια στις ΗΠΑ, η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου σε επίπεδο χωρών, παρουσίασε τον πιο φιλόδοξο στόχο για το κλίμα όλων των εποχών, να απαλλαγεί πλήρως από τα ορυκτά καύσιμα ως το 2045.
21. Η Κίνα, ο μεγαλύτερος καταναλωτής ενέργειας στον κόσμο, αναθεώρησε προς τα πάνω τον στόχο της για χρήση ανανεώσιμων πηγών και δεσμεύτηκε για χρήση 35% καθαρής ενέργειας έως το 2030.
22. 11 ευρωπαϊκές χώρες είτε έκλεισαν όλες τις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες άνθρακα είτε ανακοίνωσαν ότι θα τους κλείσουν μέχρι μια συγκεκριμένη ημερομηνία, η Γαλλία έως το 2023, η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο έως το 2025 και η Δανία με την Ολλανδία μέχρι το 2030.
23. Μερικά από τα μεγαλύτερα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια στον κόσμο (με περιουσιακά στοιχεία άνω των 3 τρισ. δολαρίων) και η BlackRock, ο μεγαλύτερος διαχειριστής κεφαλαίων στον κόσμο (με περιουσιακά στοιχεία αξίας 5,1 τρισ. δολαρίων) δήλωσαν ότι θα επενδύουν μόνο σε εταιρείες που λαμβάνουν υπόψη τους κλιματικούς κινδύνους στις στρατηγικές τους.
24. Στο Journal of Peace Research αναφέρθηκε ότι οι θάνατοι από πολεμικές συγκρούσεις κρατών παγκοσμίως μειώθηκαν για τρίτη συνεχόμενη χρονιά και τώρα είναι 32% λιγότεροι από το 2014.
25. Μετά τις μεγάλες ήττες του ISIS, οι θανάτοι των πολιτών στο Ιράκ μειώθηκαν εντυπωσιακά, 80% λιγότεροι σκοτώθηκαν τους πρώτους 5 μήνες του 2018 σε σύγκριση με το 2017.
26. Πριν από 4 χρόνια, η Κίνα κήρυξε τον πόλεμο στη ρύπανση. Τα πρώτα αποτελέσματα: οι πόλεις της έχουν μειώσει τις συγκεντρώσεις σωματιδίων στην ατμόσφαιρα τους κατά 32%.
27. Η Αιθιοπία και η Ερυθραία υπέγραψαν συνθήκη ειρήνης που σηματοδότησε το τέλος ενός 20ετούς πολέμου και την επανένωση χιλιάδων οικογενειών.
28. Το ποσοστό των ατόμων που φυλακίζονται στις ΗΠΑ έχει μειωθεί στο χαμηλότερο επίπεδο σε 20 χρόνια.
29. Το 2018 τα ηλεκτρικά οχήματα παγκοσμίως ξεπέρασαν το όριο των 4 εκατομμυρίων. Στη μεγαλύτερη αγορά αυτοκινήτων στον κόσμο, στην Κίνα, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έφτασαν το 5% των πωλήσεων.
30. Η Adidas αναμένεται να πουλήσει φέτος 5 εκατομμύρια ζευγάρια παπούτσια που φτιάχτηκαν από πλαστικά που βρέθηκαν στους ωκεανούς. Δεσμεύτηκε ότι θα χρησιμοποιεί μόνο ανακυκλωμένα πλαστικά στα προϊόντα της από το 2024 και μετά.
31. 250 από τα μεγαλύτερα brands παγκοσμίως (όπως η Coca Cola, η Kelloggs και η Nestle) συμφώνησαν ότι από το 2025 και μετά το 100% των πλαστικών τους συσκευασιών ή θα επαναχρησιμοποιείται ή θα ανακυκλώνεται ή θα κομποστοποιείται.
32. Μέχρι το τέλος του 2018, τουλάχιστον 32 χώρες σε όλο τον κόσμο θα έχουν απαγορεύσει τις πλαστικές σακούλες μιας χρήσης – σχεδόν οι μισές βρίσκονται στην Αφρική.
33. Από το 2010, τα ποσοστά μόλυνσης από τον ιό HIV/AIDS μειώθηκαν παγκοσμίως κατά 16% στους ενήλικες και κατά 35% στα παιδιά. Οι περισσότερες χώρες είναι σε καλό δρόμο για την πλήρη εξάλειψη της λοίμωξης έως το 2030.
Πηγή: tilestwra.com

Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου 2018

Προσοχή: Αυτές είναι οι τροφές με τα περισσότερα φυτοφάρμακα!

Δυστυχώς ο σύγχρονος τρόπος…καλλιέργειας φρούτων και λαχανικών είναι άρρηκτα συνυφασμένος με την χρήση φυτοφαρμάκων, με τα “βιολογικά προϊόντα” να αποτελούν, φυσικά, εξαίρεση σε αυτό τον κανόνα.
Τα φυτοφάρμακα μπορεί να αποδειχθούν βλαβερά για την υγεία, αν δεν πλένουμε καλά τα φρούτα και τα λαχανικά που αγοράζουμε, προτού τα καταναλώσουμε.
Ο μη-κερδοσκοπικός οργανισμός “Environmental Working Group”, πραγματοποίησε μεγάλη έρευνα σχετικά με το ποια προϊόντα έχουν περισσότερες τέτοιες επικίνδυνες ουσίες.
Φρούτα και λαχανικά που έχουν τα ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ φυτοφάρμακα:
  • Μήλα
  • Ροδάκινα
  • Νεκταρίνια
  • Φράουλες
  • Σταφύλια
  • Σέλερι
  • Σπανάκι
  • Κόκκινες πιπεριές
  • Αγγούρια
  • Ντομάτες τύπου “cherry” (ντοματίνια)
Φρούτα και λαχανικά που έχουν τα ΛΙΓΟΤΕΡΑ φυτοφάρμακα:

Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 2018

SOS επιστημόνων: νέα απειλή για το όζον της ατμόσφαιρας


Οι εκπομπές χλωροφόρμιου, που αυξάνονται συνεχώς, ιδίως στην ανατολική Ασία και ειδικότερα στην ανατολική Κίνα, αποτελούν μια νέα απειλή για το στρώμα του όζοντος στην ατμόσφαιρα, η αποκατάσταση του οποίου μπορεί καθυστερήσει έως και οκτώ χρόνια, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις των επιστημόνων.
Η «τρύπα» του όζοντος, το οποίο προστατεύει τη Γη από την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου, βρίσκεται σε διαδικασία σταδιακής αποκατάστασης, χάρη στους περιορισμούς που είχε επιβάλει το 1987 το πετυχημένο διεθνές Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ στους χλωροφθοράνθρακες, την κύρια αιτία για την καταστροφή του όζοντος. Οι περισσότεροι επιστήμονες προβλέπουν ότι κάπου στα μέσα του αιώνα μας η «τρύπα» θα έχει κλείσει τελείως.Όμως, μια νέα διεθνής μελέτη με επικεφαλής τον καθηγητή ατμοσφαιρικής επιστήμης Ρόναλντ Πριν του Πανεπιστημίου ΜΙΤ, που έκανε τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωεπιστημών “Nature Geoscience”, εντόπισε μια νέα απειλή, το χλωροφόρμιο, μια άχρωμη ουσία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή κυρίως προϊόντων όπως το «Τεφλόν» και διάφορες ψυκτικές ουσίες.
Μεταξύ 2000-2010 οι παγκόσμιες εκπομπές χλωροφόρμιου παρέμειναν σταθερές στους περίπου 270.000 τόνους ετησίως. Όμως, μεταξύ 2010-2015 οι εκπομπές και οι συγκεντρώσεις του στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας έχουν αυξηθεί σημαντικά, ξεπερνώντας πλέον τους 324.000 τόνους. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης αποδίδεται στην Κίνα.Αν αυτή η τάση συνεχιστεί, οι επιστήμονες προβλέπουν ότι η αποκατάσταση του όζοντος θα καθυστερήσει κατά τέσσερα έως οκτώ χρόνια. «Η ανάκαμψη του όζοντος δεν είναι τόσο γρήγορη όσο οι άνθρωποι ήλπιζαν και, όπως διαπιστώσαμε, το χλωροφόρμιο πρόκειται να την καθυστερήσει κι άλλο», δήλωσε ο Πριν.Το χλωροφόρμιο είναι μια πολύ βραχύβια ουσία στην ατμόσφαιρα, όπου παραμένει περίπου πέντε μήνες μετά την εκπομπή της, γι’ αυτό και το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ δεν την είχε συμπεριλάβει στους περιορισμούς του. Όμως, σύμφωνα με τους ερευνητές, κάνει μεγαλύτερη ζημιά από ό,τι είχε υποτεθεί έως τώρα.
Πέρυσι, Βρετανοί επιστήμονες είχαν ανακοινώσει μια άλλη απειλή για το στρώμα του όζοντος, από μια επίσης πολύ βραχύβια ουσία, το διχλωρομεθάνιο, το οποίο, όπως το χλωροφόρμιο, χρησιμοποιείται από τη χημική βιομηχανία ως ενδιάμεσο προϊόν για την παραγωγή άλλων τελικών προϊόντων. Το χλωροφόρμιο και το διχλωρομεθάνιο, μπορούν υπό τη επίδραση των τυφώνων, μουσώνων και άλλων ισχυρών ανέμων, να ωθηθούν προς τη στρατόσφαιρα, όπου τελικά θα αποσυντεθούν σε χλώριο, το οποίο, με τη σειρά του, καταστρέφει το όζον

Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2018

Τα Αντικύθηρα καλούν οικογένειες, για να μην ερημώσουν ..SOS

Η απόφαση της Μητρόπολης Κυθήρων και Μονεμβασιάς, η οποία σε συνεργασία με το δήμο και την τοπική κοινότητα δίνει επίδομα 500 ευρώ στέγη αλλά και τρόφιμα σε πολύτεκνες οικογένειες για να εγκατασταθούν στο μικρό νησί του Αιγαίου, ζωντάνεψε ξανά τις ελπίδες των ελάχιστων κατοίκων του νησιού. «Ο τόπος μας είναι πολύ όμορφος αλλά και δύσκολος τους μήνες του χειμώνα», λέει στο iefimerida.gr, ο πρόεδρος του νησιού Ανδρέας Χαρχαλάκης. «Αναζητάμε πολύτεκνες οικογένειες, για να “αναστήσουμε” το νησί μας. Να μην σβήσει. Να μην ερημωθεί. Πριν από λίγες ημέρες εγκαταστάθηκαν στα Αντικύθηρα τρία μικρά παιδιά με τους γονείς τους, οι οποίοι έχουν καταγωγή από το νησί και ο τόπος ζωντάνεψε. Εμείς έχουμε ανάγκη από τρεις νέες οικογένειες, πολύτεκνες για να γίνουν τα Αντικύθηρα ζωντανά και γεμάτα παιδικές φωνές. Όπως ήταν και πριν από τέσσερις δεκαετίες όταν πήγαινα εγώ σχολείο. Τότε στο νησί επάνω ζούσαν περίπου 300 άτομα. Οι ειδικότητες των ανθρώπων που αναζητάμε είναι φούρναρης, οικοδόμος, ψαράς αλλά και κτηνοτρόφος. Αυτοί οι άνθρωποι θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν ένα αξιοπρεπές μεροκάματο στα Αντικύθηρα».Παράλληλα προσθέτει «από τη μέρα που έγινε γνωστό από την τηλεόραση ότι η Μητρόπολη έχει ξεκινήσει αυτή τη δράση σε συνεργασία με το δήμο έχω δεχτεί τουλάχιστον 15 τηλεφωνήματα από πολύτεκνες οικογένειες οι οποίες αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα λόγω κρίσης. Εγώ τους λέω να έρθουν εδώ να δουν το μέρος να τους φιλοξενήσουμε και αν τους αρέσει να μείνουν και αυτοί στα Αντικύθηρα». Πού είναι τα Αντικύθηρα Τα Αντικύθηρα ή Τσιριγότο (εκ του ενετικού Cerigotto), ή Cecerigo, στην αρχαιότητα η Αίγιλα, είναι ένα νησί μικρής έκτασης, μόλις 24 τετραγωνικών χλμ. στο πέρασμα ανάμεσα στα Κύθηρα και την Κρήτη. Είναι ευρέως γνωστά καθώς στα νερά του νησιού εντοπίστηκε σε ναυάγιο ο Εφηβος των Αντικυθήρων και ο παράξενος μηχανισμός των Αντικυθήρων. Κατά την περίοδο του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου τα Αντικύθηρα βρέθηκαν υπό ιταλική και γερμανική κατοχή. Μάλιστα το 1943 οι Ναζί έδιωξαν όλους τους κατοίκους του νησιού. Ηθελαν να έχουν οι ίδιοι τον απόλυτο έλεγχο της θαλάσσιας περιοχής προκειμένου να αποκόψουν τις συμμαχικές δυνάμεις. Αργότερα, κατά την περίοδο του εμφυλίου και έως το 1964 το νησί είχε μετατραπεί σε τόπο εξορίας.Στις αρχές του 20ου αιώνα το νησί υπαγόταν στην επαρχία Κυθήρων η οποία τότε με τη σειρά της υπαγόταν στον νομό Αργολίδας και Κορινθίας, ήταν κοινότητα και εκεί ζούσαν 334 κάτοικοι. Σήμερα η εικόνα είναι αποκαρδιωτική, αφού οι περισσότεροι ντόπιοι το έχουν εγκαταλείψει. Τα τελευταία χρόνια, στην Κοινότητα των Αντικυθήρων, γίνεται τους καλοκαιρινούς μήνες μεγάλη προσπάθεια για τη διάσωση των αρχαιολογικών μνημείων του νησιού. Πολυμελής αρχαιολογική αποστολή του Υπουργείου Πολιτισμού (ΚΣΤ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων) πραγματοποιεί ανασκαφές, ενώ παράλληλα ξεναγεί τους επισκέπτες του νησιού στον αρχαιολογικό χώρο. Επίσης, η Κοινότητα των Αντικυθήρων προωθεί και στηρίζει την ορνιθολογία. Στο νησί υπό την καθοδήγηση της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, γίνεται η μελέτη περίπου 250 ειδών πουλιών που έχουν καταγραφεί στα Αντικύθηρα και στις γύρω νησίδες. Φωτογραφίες από Νικολέτα Δημπάρη

...Copyright (C) http://back-to-nature.gr . Read more at http://back-to-nature.gr/2018/12/%cf%84%ce%b1-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8d%ce%b8%ce%b7%cf%81%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%bb%ce%bf%cf%8d%ce%bd-%ce%bf%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%b3%ce%ad%ce%bd%ce%b5%ce%b9%ce%b5%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1.html?utm_source=feedburner&utm_medium=email&utm_campaign=Feed%3A+e-backtonature+%28E%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE+%CF%83%CF%84%CE%B7+%CF%86%CF%8D%CF%83%CE%B7%29 .

Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2018

Τσάρλς Μπουκόφσκι, «Καημένο ανόητο ζωάκι»

Ogawara Shū, A Herd, 1977

Προσπαθήσαμε να το κρύψουμε στο σπίτι για να μην
το δουν οι γείτονες.
Ήταν δύσκολο, καμιά φορά χρειαζόταν να λείψουμε
Κι οι δυο μαζί κι όταν επιστρέφαμε 
Βρίσκαμε περιττώματα και κάτουρα
παντού.
Αρνιόταν να μάθει να πηγαίνει εκεί όπου πρέπει
Αλλά είχε τα πιο γαλανά μάτια που έχεις δει
ποτέ
Έτρωγε ό,τι τρώγαμε κι εμείς
και καμιά φορά βλέπαμε μαζί τηλεόραση.
Ένα βράδυ γυρίσαμε σπίτι και δεν το βρήκαμε
εκεί.
αίμα στο πάτωμα,
Μια γραμμή από αίμα.
Την ακολούθησα ως έξω στον κήπο
Και το βρήκα στους θάμνους,
Σακατεμένο.
Κρεμόταν μια πινακίδα απ΄τον κομμένο του
λαιμό:
«δεν θέλουμε τέτοια πράγματα στη γειτονιά μας».
Πήγα στο γκαράζ να πάρω το φτυάρι.
Είπα στη γυναίκα μου, «μην βγεις έξω».
Έπιασα το φτυάρι και
Βάλθηκα να σκάβω.
Ένιωθα
πρόσωπα να με κατασκοπεύουν πίσω
από κατεβασμένα στόρια.
Είχαν και πάλι την γειτονιά τους,
Την ωραία ήσυχη γειτονιά με το καταπράσινο γρασίδι,
Τα φοινικόδεντρα, τα κυκλικά ιδιωτικά δρομάκια, τα παιδιά,
Τις εκκλησίες, τα σούπερ μάρκετ κ.λ.π
Έσκαψα στο χώμα. 

Nicole Eisenman, The Sunday Night Dinner, 2009

Από το βιβλίο «Η λάμψη της αστραπής πίσω από το βουνό» με ποιήματα του Τσάρλς Μπουκόφσκι.


Δευτέρα 26 Νοεμβρίου 2018

Γράφτηκε Ιστορία! Με επιτυχία προσεδαφίστηκε το διαστημόπλοιο της NASA, «Insight», στον Άρη (vid)

Σαράντα χρόνια μετά την πρώτη «βόλτα» του Νιλ Άρμστρονγκ στη Σελήνη προσεδαφίστηκε με επιτυχία το διαστημικό επιστημονικό σκάφος InSight της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας στον πλανήτη Άρη. Επιστημονικός του σκοπός δεν είναι άλλος από τη μελέτη του εσωτερικού του «κόκκινου πλανήτη» αλλά και των σεισμών του. Αυτή ήταν η πρώτη προσεδάφιση της NASA από το 2012 (ρόβερ Curiosity) και η πρώτη φορά που θα μελετηθεί από ένα ρομποτικό γεωλογικό εργαστήριο το εσωτερικό, η σύνθεση και ειδικότερα η τεκτονική δραστηριότητα όχι μόνο του 'Αρη, αλλά και οποιουδήποτε άλλου πλανήτη πέρα από τη Γη. Έπειτα από ένα ταξίδι 484 εκατομμυρίων χιλιομέτρων με ταχύτητα 19.800 χλμ. την ώρα, το InSight μείωσε την ταχύτητά του μόλις στα οκτώ χιλιόμετρα την ώρα και έκανε «μαλακή» προσεδάφιση στον γειτονικό πλανήτη. Το ύψους περίπου ενός μέτρου και βάρους 358 κιλών InSight είναι ένας τρίποδος στατικός γεωφυσικός ανιχνευτής και όχι κινούμενος όπως τα ρόβερ που ήδη υπάρχουν στον «κόκκινο» πλανήτη. Είχε εκτοξευθεί από τη Γη στις 5 Μαΐου και ο προορισμός του είναι μια τεράστια επίπεδη έκταση του Άρη, γνωστή ως Elysium Planitia, μήκους 130 χλμ. και πλάτους 27 χλμ., λίγο βόρεια του αρειανού ισημερινού, γνωστή και ως «το μεγαλύτερο επίπεδο πάρκινγκ στον Άρη». Η ιστορική φράση του Νιλ Αρμστρονγκ: «Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο για την ανθρωπότητα...» όταν ο άνθρωπος πάτησε στο φεγγάρι σήμερα έχει άλλη διάσταση καθώς για μία ακόμη φορά θα συνέβη το αδύνατο. Ήταν η πρώτη φορά που η ανθρωπότητα θα βρεθεί σε ζωντανή σύνδεση με τον «Κόκκινο Πλανήτη». Είναι η πρώτη φορά, που άπαντες, μέσω της διαδικτυακής τεχνολογίας, θα έχουν τη δυνατότητα να δουν την πραγματική εικόνα ενός πλανήτη, ενδεχομένως της επόμενης ανθρώπινης αποικίας στο Διάστημα. Σκοπός του είναι να χαρτογραφήσει το εσωτερικό του πλανήτη όπως και την σεισμική του δραστηριότητα. Πρόκειται για την πρώτη προσεδάφιση της NASA από το 2012 (τότε είχε στείλει το ρομποτικό όχημα «Curiosity»). Για τους επιστήμονες η σημερινή αποστολή είναι ιδιαίτερα σημαντική αφού είναι είναι η πρώτη φορά που θα μελετηθεί από ένα ρομποτικό γεωλογικό εργαστήριο το εσωτερικό, η σύνθεση και ειδικότερα η τεκτονική δραστηριότητα όχι μόνο του Κόκκινου Πλανήτη, αλλά και οποιουδήποτε άλλου πλανήτη πέρα από τη Γη. Ύστερα από ένα ταξίδι 484 εκατομμυρίων χιλιομέτρων με ταχύτητα 19.800 χλμ. την ώρα, το επιστημονικό σκάφος «InSight» (Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport) μείωσε την ταχύτητά του μόλις στα οκτώ χιλιόμετρα την ώρα (την ταχύτητα που ένας άνθρωπος κάνει τζόκινγκ) και θα επιχειρήσει «μαλακή» προσεδάφιση στον πλανήτη. Χαρακτηριστικά του διαστημικού γεωλογικού εργαστηρίου Το «InSight» ύψους περίπου ενός μέτρου και βάρους 358 κιλών είναι ένας τρίποδος στατικός γεωφυσικός ανιχνευτής και όχι κινούμενος όπως τα ρόβερ που ήδη υπάρχουν στον «Κόκκινο» Πλανήτη. Το ταξίδι του στο Διάστημα έχει ξεκινήσει από τις 5 Μαΐου. Ο τελικός προορισμός του είναι μία τεράστια επίπεδη έκταση του πλανήτη 'Αρη, γνωστή ως «Elysium Planitia», μήκους 130 χλμ. και πλάτους 27 χλμ., γνωστή και ως «το μεγαλύτερο επίπεδο πάρκινγκ στον 'Αρη». Από στάσιμη θέση, το «InSight» θα αρχίσει την χαρτογράφηση της «καρδιάς» του Κόκκινου Πλανήτη» μετά από περίπου τρεις μήνες, χρονικό διάστημα απαραίτητο για να δοκιμασθούν και να τεθούν σε λειτουργία τα επιστημονικά του όργανα. Τα τελευταία στοιχεία της NASA δείχνουν ότι οι αμμοθύελλες που επικρατούσαν στον πλανήτη επί μήνες, έχουν πλέον ηρεμήσει και στην περιοχή προσεδάφισης είναι τα πράγματα ήρεμα. Η προσεδάφιση ποτέ δεν είναι εύκολη στον Κόκκινη Πλανήτη, όπου μέχρι σήμερα σχεδόν δύο στις τρεις αποστολές έχουν αποτύχει. Η πιο πρόσφατη αποτυχία ήταν του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, το 2016 με το σκάφος «Σκιαπαρέλι» που συνετρίβη λόγω τεχνικού σφάλματος. Το «InSight» είναι εφοδιασμένο με: - μία κάψουλα ανθεκτική στις υψηλές θερμοκρασίες έως 1.500 βαθμούς Κελσίου που αναπτύσσονται κατά τη διάσχιση της αρειανής ατμόσφαιρας λόγω τριβής, - μ' ένα αλεξίπτωτο που θα ανοίξει σε ύψος 12 χιλιομέτρων από την επιφάνεια. καθώς και - με μικρούς πυραύλους που τεθούν σε λειτουργία σε ύψος 1.200 μέτρων για να φρενάρουν και να καθοδηγήσουν ομαλά την κάθοδο. Το κόστος της αποστολής αγγίζει το ένα δισεκατομμύριο δολάρια και, από αυτά, σχεδόν για το 20%, έβαλαν το χέρι στην τσέπη οι Ευρωπαίοι. Το μεγαλύτερο μέρος του «InSight» κατασκευάσθηκε από την αμερικανική αεροδιαστημική εταιρεία «Lockheed Martin Space». Ωστόσο, οι αισθητήρες και ο σεισμογράφος του, που θα ανιχνεύουν τις δονήσεις και τα σεισμικά κύματα στο εσωτερικό του, είναι βρετανικής και γαλλικής κατασκευής.

Διαβάστε περισσότερα στο TheCaller.gr

Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2018

Όλα όσα θέλετε να μάθετε για το σύμπαν – Συνέντευξη με την αστροφυσικό Δρ. Αθηνά Μελή

Όλα όσα θέλετε να μάθετε για το σύμπαν - Συνέντευξη με την αστροφυσικό Δρ. Αθηνά ΜελήΥπάρχουν ήχοι στο διάστημα; Μπορούμε να δημιουργήσουμε ατμόσφαιρα στον Άρη; Τι είναι οι μαύρες τρύπες; Τι θα γινόταν εάν ερχόμασταν αντιμέτωποι με έναν εξωγήινο πολιτισμό, επιδρούν οι πλανήτες στον άνθρωπο; Σε αυτές και άλλες ερωτήσεις απαντά στην παρακάτω συναρπαστική συνέντευξη η Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου, ερευνήτρια, λέκτορας, επ. συντάκτρια και συγγραφέας Δρ Αθηνά Μελή στον Μωυσή Σεργιάννη για την Εναλλακτική Δράση.

Κα Μελή, υπάρχουν ήχοι στο διάστημα; Κι αν ναι, από πού προέρχονται;

Ο ήχος ταξιδεύει σε κύματα, κάνοντας τα μόρια ενός μέσου (πχ. αέρα) να δονηθούν. Έτσι, για να ταξιδέψει ο ήχος στο διάστημα πρέπει να υπάρχουν μόρια που θα δονηθούν και έτσι ο ήχος θα ταξιδέψει μέσω αυτών. Στη Γη, ο ήχος ”ταξιδεύει” στα αυτιά μας και ακούμε λόγω της δόνησης των μορίων του αέρα. Στο διάστημα όμως που είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος κενό δεν υπάρχουν μόρια που δονούνται και δεν υφίσταται ήχος. Φανταστείτε ότι υπολογίζεται πως κατά μέσο όρο υπάρχουν περίπου ένα με δέκα άτομα για κάθε κυβικό μέτρο διαστήματος.

Μπορεί να υπάρξει ήχος σε κάποιο συγκεκριμένο αστροφυσικό περιβάλλον στο διάστημα, πχ. κατά την έκρηξη ενός υπερκαινοφανούς αστέρα. Αν κάποιος βρισκόταν σχετικά κοντά, θα άκουγε μια εκκωφαντική έκρηξη καθώς τα ωστικά κύματα του ιονισμένου υλικού που περιέβαλε τον αστέρα θα διαδίδονταν προς τα έξω και σε κάποιες άλλες περιπτώσεις πχ. κατά την πιθανή σύγκρουση δύο αστεροειδών – στο κενό από αέρα διάστημα – δεν θα άκουγε τίποτα.
Το βασικό είναι ότι όπου υπάρχει ”μέσο” – ύλη δηλαδή – για να μεταδοθεί ο ήχος (πχ. αέρας ή υγρό) με κύματα δονώντας τα μόρια του υλικού στο οποίο μεταδίδεται, τότε και μόνο τότε υπάρχει ήχος και επίσης μην ξεχνάμε επίσης και το γεγονός ότι τα ανθρώπινα αυτιά ”πιάνουν” μόνο ένα συγκεκριμένο και περιορισμένο φάσμα συχνοτήτων. Βέβαια, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι υπάρχουν και άλλοι “ήχοι” στο διάστημα (ηλεκτρομαγνητικά κύματα π.χ. ραδιοκύματα) που διαδίδονται στο κενό) αλλά δεν τους “πιάνει” το ανθρώπινο αυτί και πρέπει να μετατραπούν αναλόγως για να μπορέσουμε να τους ”ακούσουμε”, όπως ακριβώς κάνουν οι δέκτες του ραδιοφώνου μας.

Είναι εφικτό να δημιουργήσουμε ατμόσφαιρα στον Άρη, ακόμα και σε θεωρητικό επίπεδο ή πρόκειται απλά για ανεφάρμοστη επιστημονική φαντασία;

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πιθανά πλάνα για μια μελλοντική εποίκηση στον Άρη (με μεγάλο υποστηρικτή ενός τέτοιου εγχειρήματος, τον διάσημο επιχειρηματία Elon Musk), ξεκινώντας από το γεγονός ότι ο κόκκινος Πλανήτης έχει μια ατμόσφαιρα που περιέχει διοξείδιο του άνθρακα και ο οποίος μπορεί να μετατραπεί σε καύσιμο ενώ παράλληλα μπορεί με άμεση και εκτεταμένη καλλιέργεια φυτών να δημιουργηθεί οξυγόνο αλλά και τροφή, μέσα σε θόλους/θερμοκήπια ή υπόγειες βάσεις. Με αυτά τα δύο κύρια βασικά χαρακτηριστικά, θα μπορούσαν οι νέοι κάτοικοι του Άρη να είναι αυτάρκεις. Θα μπορούσαν καταρχήν να ζουν σε οικότοπους υπόγεια για να προστατευτούν από την ακτινοβολία και να καλλιεργούν τρόφιμα στην επιφάνεια μέσα σε θόλους με ελεγχόμενη ατμοσφαιρική πίεση και θερμοκρασία.
Αυτό υπολογίζεται ότι μπορεί να γίνει δυνατόν μέσα σε μερικές δεκαετίες από την πρώτη προσεδάφιση στον Άρη με τον κατάλληλο εξοπλισμό και θα μπορούσε να επιτύχει κάτι που ονομάζεται para-terraforming, στα ελληνικά θα το απέδιδα ως “παρα-γεω-μορφοποίηση”. Αυτό σημαίνει τη δημιουργία ενός ελεγχόμενου “γήινου” περιβάλλοντος στην επιφάνεια του Άρη που θα μπορούσε να περιλαμβάνει όχι μόνο αγροκτήματα, αλλά και πάρκα, δάση και λίμνες. Όλα υπό διαρκή κατάλληλη ατμοσφαιρική πίεση και θερμοκρασία σε ειδικούς θόλους. Να σημειώσουμε ότι η ατμόσφαιρα του Άρη ασκεί πίεση μόνο 7 millibars στην επιφάνεια του πλανήτη – ισοδύναμη με την ατμοσφαιρική πίεση σε υψόμετρο 33 χιλιομέτρων στη Γη!
Κάτι τέτοιο βέβαια θα κοστίσει πολλά χρήματα και θα διαρκέσει δεκαετίες. Φανταστείτε τον χρόνο και τις δυσκολίες στις αντίξοες συνθήκες ενός πλανήτη χωρίς οξυγόνο κατά την κατασκευή θόλων που θα μιμούνται τη βιόσφαιρα της Γης – με την κατάλληλη ατμοσφαιρική πίεση και οξυγόνο – ή την κατασκευή υπόγειων βάσεων με τις ίδιες συνθήκες. Δεδομένου τώρα ότι το πρώτο στάδιο του para-terraforming επιτύχει, με εγκατάσταση κάποιου αριθμού βάσεων, ο απώτερος σκοπός θα είναι η ολική ”γεω-μορφοποίηση” το “terra-forming” του πλανήτη, κάτι που υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί αιώνες.
Πιο συγκεκριμένα, ένα terra-forming θα απαιτούσε μια πυκνή και εμπλουτισμένη με άζωτο και οξυγόνο ατμόσφαιρα, όπως στη Γη, ενώ η μέση θερμοκρασία του πλανήτη Άρη θα έπρεπε να αυξηθεί σημαντικά. Για να ξεκινήσουμε: οι ”terraformers” έποικοι θα πρέπει να εμπλουτίσουν μεγάλες εκτάσεις του πλανήτη με ορισμένους μικροοργανισμούς για να αυξήσουν την ποσότητα του μεθανίου στην ατμόσφαιρα, επειδή το μεθάνιο είναι πολύ ισχυρότερο αέριο θερμοκηπίου από ό,τι το διοξείδιο του άνθρακα. Θα πρέπει στη συνέχεια να σπείρουν σε τεράστιες εκτάσεις σκούρα πράσινα φυτά και άλγη, “σκουραίνοντας” την επιφάνεια του πλανήτη έτσι ώστε να απορροφά περισσότερο ηλιακό φως. Με το σωστό συνδυασμό φυτών και καλά επιλεγμένων μικροοργανισμών, οι πλανητικοί μηχανικοί θα μπορούσαν να παράγουν το απαραίτητο οξυγόνο και άζωτο και κατά τη διάρκεια όλων των αιώνων που απαιτούνται για το terraforming, οι άποικοι θα κατοικούν στους θόλους και τις υπόγειες βάσεις και θα επεκτείνουν το σύστημα των para-terraformed δομών.
Πριν κλείσω, κάτι τελευταίο, κι όχι λιγότερο σημαντικό. Στην επιφάνεια του Άρη κάποιος ζυγίζει μόλις περίπου το 1/3 του βάρους του από ότι στη γη. Οι ειδικοί δεν είναι σίγουροι ακόμα πώς αυτό θα επιδράσει μακροχρόνια πάνω στην υγεία των εποίκων, πράγμα που δίνει έναυσμα σε κάποιους άλλους να υποστηρίξουν εποίκιση σε άλλο πλανήτη, εκτός του Άρη ή ακόμα και δορυφόρου σε κάποιο άλλον πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Ένα άλλο μεγάλο θέμα επίσης που προβληματίζει τους επιστήμονες, είναι ότι λόγω της λεπτής ατμόσφαιρας του Άρη, δημιουργούνται στην επιφάνεια του τερατώδεις αμμοθύελλες που θα δημιουργούσαν πάρα πολλά προβλήματα στις εργασίες της κατασκευής των θόλων και των υπόγειων βάσεων των εποίκων.

Ακούμε πολύ συχνά ότι, ανακαλύπτουμε πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη. Μάλιστα, κάποιες φορές, αυτοί οι πλανήτες βρίσκονται στη «γειτονιά μας», όπως το αποκαλούν οι αστρονόμοι. Σκεπτόμενος όμως τη δυνατότητά μας να φτάσουμε σε αυτούς, φαντάζει απλά αδύνατον. Ακόμα και για να διανύσουμε 40 έτη φωτός θα χρειαζόμασταν χιλιάδες χρόνια με τη σημερινή τεχνολογία, πόσο μάλλον, άλλους πλανήτες που είναι χιλιάδες έτη φωτός μακριά μας. Πως θα μπορούσαμε, κάποτε, στο μέλλον να φτάσουμε σε αυτούς;

Ναι, όντως θα χρειαζόμασταν χιλιάδες χρόνια για να διανύσουμε αποστάσεις μερικών ετών φωτός. Με τα σημερινά τεχνολογικά μας δεδομένα ένα τέτοιο ταξίδι θα ήταν άσκοπο μάλλον. Αν στέλναμε ίσως ένα μη-επανδρωμένο σκάφος όπως τα Voyager 1,2 (που πλέον βρίσκονται εκτός του ηλιακού μας συστήματος) προς έναν από τους κόσμους και με κατάλληλη τεχνητή νοημοσύνη, ίσως μετά από χιλιάδες χρόνια μάθουμε κάτι, δεδομένου ότι ο πολιτισμός μας θα αντέξει και θα συνεχίσει να εξελίσσεται.
Όμως υπάρχουν στα σκαριά πολλές θεωρίες από ερευνητές, όπου αν καταφέρουν και υλοποιηθούν, θα μπορούσαν να συντομεύσουν πάρα πολύ τέτοια διαστημικά ταξίδια. Ας κοιτάξουμε στη γειτονιά μας πρώτα. Στο πλανητικό μας σύστημα. Με τις νέες προτεινόμενες τεχνολογίες προώθησης από μεγάλα ερευνητικά κέντρα, κάποιος θα μπορούσε να φτάσει σε κάποιο γειτονικό μας πλανήτη στο ηλιακό σύστημα σε μερικές μόνο μέρες χρησιμοποιώντας πχ. προώθηση ιόντων ή φωτονίων/λέιζερ ή θερμο-πυρηνικούς κινητήρες ουρανίου, κλπ. Με τα συμβατικά σημερινά δεδομένα πάντως χρειάζεται περίπου έξι μήνες για να φτάσει κανείς στον Κόκκινο πλανήτη (Άρη).

Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για την κλίμακα Καρντάσεφ και κατά πόσο έχει επιστημονική βάση;

Η κλίμακα Καρντάσεφ είναι μια προτεινόμενη κλίμακα που περιγράφει το status, την “κατάσταση” δηλαδή ενός πολιτισμού, κατατάσσοντάς τον σύμφωνα με την ενέργεια που καταναλώνει και ελέγχει. Αυτό ταυτόχρονα φανερώνει και τον βαθμό εξάπλωσης του πολιτισμού αυτού. Η κλίμακα προτάθηκε από τον Ρώσο αστρονόμο Nikolai Kardashev και πήρε φυσικά το όνομα του. Η βαθμονόμηση ουσιαστικά στην κλίμακα Καρντάσεφ γίνεται με βάση τρεις ενεργειακές τιμές που αντιστοιχούν στην υποτιθέμενη ικανότητα πλήρους διαχείρισης των ενεργειακών πόρων από έναν πολιτισμό:
1) Ενός πλανήτη που κατοικείται (τύπος Α).
2) Του άστρου του αντίστοιχου του ηλιακού συστήματος (τύπος Β) και,
3) του γαλαξία του (τύπος Γ).
Εκτός από αυτές τις τρεις κλίμακες υπάρχει και η θεωρητική προέκταση του Τύπου Δ (που βρίσκεται εκτός των ορισμένων τύπων της κλίμακας Καρντάσεφ), και περιγράφει τον πολιτισμό που θα μπορεί και ελέγχει την ενέργεια ολόκληρου του σύμπαντος και πιθανά να μπορεί να ταξιδέψει σε άλλα παράλληλα σύμπαντα και να αλληλεπιδρά με αυτά. Με την επέκταση της κλίμακας Καρντάσεφ πριν τη μονάδα, προκύπτει μέτρο αξιολόγησης και του ανθρώπινου πολιτισμού ο οποίος υπολογίζεται ότι βρίσκεται στο 0,72 της κλίμακας. Υπολογισμοί δείχνουν ότι θα μπορούσαμε να φτάσουμε στον πολιτισμό Τύπου Α, σε 100 με 200 χρόνια. Σε μερικές χιλιάδες χρόνια στον Τύπο Β (κάποιοι ειδικοί εκτιμούν γύρω στο 11.200), και στον Τύπο Γ σε 100.000 με 1 εκατομμύριο χρόνια.

Τι είναι οι μαύρες τρύπες και γιατί βρίσκονται στο κέντρο των γαλαξιών;

Η γενική θεωρία της σχετικότητας προβλέπει τις λεγόμενες μαύρες τρύπες που σχηματίζονται οποτεδήποτε συγκεντρώνεται σε ένα δεδομένο χώρο/σημείο στο διάστημα επαρκής ποσότητα μάζας μέσω της διαδικασίας που καλείται βαρυτική κατάρρευση. Η μαύρη τρύπα είναι ένα υποτιθέμενο σημείο του χωρο-χρόνου όπου η δύναμη της βαρύτητας είναι τόσο μεγάλη που ούτε το φως μπορεί να ξεφύγει προς τα έξω. Γύρω από μια μαύρη τρύπα ο χώρος – αλλά και ο χρόνος – παραμορφώνονται όλο και εντονότερα λόγω της τεράστιας βαρύτητας. Να τονίσω ότι ο όρος «μαύρη τρύπα» δεν αναφέρεται σε τρύπα με τη συνήθη έννοια αλλά σε μια περιοχή του χώρου από την οποία τίποτα δεν μπορεί να επιστρέψει, δεν αντανακλάται ούτε το φως ή άλλη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και άρα είναι σε μας «αόρατη».
Πώς σχηματίζεται τώρα μία μαύρη τρύπα; Μια μαύρη τρύπα είναι το σημείο εκείνο στο αχανές διάστημα όπου κάποτε υπήρχε ο πυρήνας άστρου με υλικό μεγαλύτερο από 2,5 Ηλιακές μάζες και του οποίου στην τελική φάση της εξέλιξής του η βαρύτητα το εξανάγκασε να καταρρεύσει και να συμπιεστεί σε έναν πολύ πολύ μικρό χώρο. Υποθετικά, αν μπορούσαμε να συμπτύξουμε τη Γη στο μέγεθος μιας ρώγας σταφυλιού, θα μπορούσε να μετατραπεί σε μαύρη τρύπα. Η βαρύτητά της θα γινόταν τόσο υπερβολικά μεγάλη δηλαδή, που ούτε το φως ή οποιαδήποτε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία δεν θα μπορούσε να δραπετεύσει και άρα θα ήταν ”αόρατη”, μια σκοτεινή, μια μαύρη περιοχή στο χώρο.
Αποδεικνύεται ότι οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, οι γαλαξίες έχουν μαύρες τρύπες στο κέντρο τους, κι οι οποίες δεν βρέθηκαν απλά εκεί. Η μαύρη τρύπα στο κέντρο, ένας γαλαξία και ο γαλαξίας ο ίδιος ¨συμβιώνουν” και θεωρείται ότι σχηματίστηκαν μαζί. Ο γαλαξίας μας έχει επίσης μαύρη τρύπα στο κέντρο του (την ραδιοπηγή Sagittarius A*) σε απόσταση 26 χιλιάδων ετών φωτός, ή αλλιώς 44 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, και πρόσφατα έγιναν σημαντικές παρατηρήσεις του άμεσου περιβάλλοντος της. Άλλη πλησιέστερη μαύρη τρύπα που γνωρίζουμε είναι η λεγόμενη V616 Monocerotis, επίσης γνωστή ως V616 Mon. Βρίσκεται περίπου 3.000 έτη φωτός μακριά, και το μέγεθός της είναι μεταξύ 9-13 φορές τη μάζα του Ήλιου.
Να διευκρινίσω εδώ πριν κλείσω, ότι εμείς οι αστροφυσικοί δεν μπορούμε να παρατηρήσουμε απευθείας τις μαύρες τρύπες, αλλά με τηλεσκόπια που ανιχνεύουν ακτίνες-x, ορατό φως ή άλλες μορφές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, μπορούμε να συμπεράνουμε την παρουσία μαύρων οπών και να τις μελετήσουμε, εντοπίζοντας κίνηση/ περιδίνηση υλικού τεράστιων ταχυτήτων γύρω από την περιοχή τους, ή την βαρυτική επίδρασή τους σε άλλα κοντινά σώματα εξετάζοντας π.χ. αν περνούν κοντά ή περιστρέφονται γύρω από μια μαύρη τρύπα.

Η πιθανότητα να συναντήσουμε εμείς έναν ανεπτυγμένο εξωγήινο πολιτισμό μοιάζει μακρινή. Ίσως όμως θα μπορούσε να συμβεί το αντίθετο. Να βρουν εκείνοι εμάς. Ακούω με ενδιαφέρον, τους επιστήμονες, τα τελευταία χρόνια, να έχουν διαφορετικές απόψεις ως προς την αντιμετώπιση που θα είχαμε σε μια τέτοια περίπτωση. Ποια είναι η δική σας άποψη;

Όλοι μας έχουμε αναρωτηθεί για το αν υπάρχει εξωγήινη νοήμων ζωή και αν ναι μπορούμε να την ανακαλύψουμε … ή μπορεί να μας ανακαλύψει αυτή;
Αστρονομικές παρατηρήσεις και μελέτες δείχνουν ότι υπάρχουν δισεκατομμύρια αστέρια και πλανήτες στο γαλαξία μας και μόνο, άρα εικάζεται ότι σε πολλούς από αυτούς θα πρέπει να υπάρχει ζωή και σε μερικούς ίσως και νοήμων ζωή με πολιτισμό και τεχνολογική εξέλιξη. Βέβαια, ακόμα δεν υπήρχε ένδειξη εξωγήινου πολιτισμού κάτι που προβληματίζει τους ειδικούς ”γιατί”.
Εκτιμάται όμως από σχετικούς ερευνητές στο χώρο ότι θα μπορούσαμε να ανακαλύψουμε μέσα σε αυτή τη δεκαετία δύο τουλάχιστον πλανήτες με ίχνη εξωγήινης ζωής και φυσικά κάτι τέτοιο θα είναι μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις της ανθρωπότητας. Από την άλλη, μην ξεχνάμε ότι ο μεγάλος Στίβεν Χόκινγκ είχε δηλώσει ότι «αν οι εξωγήινοι μας επισκεφθούν, το αποτέλεσμα θα είναι παρόμοιο με την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Κολόμβο», με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Οι περισσότεροι δηλαδή βλέπουν θετικά την ενδεχόμενη επαφή με έναν εξωγήινο πολιτισμό. Κανείς όμως δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι οι εξωγήινοι με νοημοσύνη και πολιτισμό παρόμοιο ή ακόμα μεγαλύτερο (πολύ πιο πιθανό) από τον δικό μας, θα είναι και απαραίτητα φιλικοί ή συνεργάσιμοι σε πιθανή επικοινωνία μαζί μας.

Και τώρα ας επανέλθουμε στη Γη ή μάλλον στη Σελήνη. Ακούω με ενδιαφέρον το επιχείρημα των αστρολόγων όταν υπερασπίζονται την αστρολογία ότι, αφού οι φάσεις της σελήνης επιδρούν στις θάλασσες του πλανήτη μας, τότε, λογικά, θα επιδρούν και στον άνθρωπο. Θα ήθελα λοιπόν να σας ρωτήσω εάν, όντως, η σελήνη ή οι πλανήτες επηρεάζουν με κάποιον τρόπο τον άνθρωπο.

Ερευνητές (νευρολόγοι και ψυχίατροι) φαίνεται να αποδεικνύουν με ορισμένες μελέτες δημοσιευμένες σε διεθνή έγκριτα περιοδικά ότι η πανσέληνος ίσως σε μικρό βαθμό να ευθύνεται για τα προβλήματα ύπνου και κατ ‘επέκταση κάποιων συναισθηματικών διαταραχών (λόγω κακού ύπνου και επακόλουθης κούρασης). Συγκεκριμένα, Ελβετοί ερευνητές μελέτησαν εθελοντές σε εργαστήριο ενώ κοιμούνταν παρατηρώντας τα πρότυπα του εγκεφάλου τους, τις κινήσεις των ματιών και τις εκκρίσεις των ορμονών. Αναλύσεις έδειξαν ότι κατά την πανσέληνο, οι εθελοντές κοιμόντουσαν κατά 20 λεπτά λιγότερο και η δραστηριότητα του εγκεφάλου τους που σχετιζόταν με βαθύ ύπνο μειωνόταν κατά 30%. Επίσης, χρειάζονταν περίπου 5 λεπτά παραπάνω για να αποκοιμηθούν και έδειχναν μειωμένα επίπεδα μελατονίνης, μιας ορμόνης που είναι γνωστή για τη ρύθμιση του ύπνου. Άλλη μελέτη από Καναδούς ειδικούς, έδειξε επίσης ότι τα μωρά κοιμούνται κατά μέσο όρο 5 λεπτά λιγότερο κατά την διάρκεια της πανσελήνου και είναι πιο ανήσυχα.
Ακόμα δεν είναι σαφές για ποιο λόγο επιδρά η πανσέληνος στον ανθρώπινο ύπνο, αλλά πιστεύεται ότι ίσως είναι κατάλοιπο από ένα παρελθόν στο οποίο η σελήνη συγχρόνιζε τις συμπεριφορές των προγόνων μας για την αναπαραγωγή ή για την προστασία της φυλής. Όσον αφορά στους πλανήτες και την επίδραση τους: Δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι η κίνηση των πλανητών, τα μαγνητικά ή τα βαρυτικά τους κύματα επηρεάζουν τον άνθρωπο στη Γη. Ίσως οι αστρολόγοι μιλούν για κάποιου άλλου είδους άγνωστη επίδραση, η οποία δεν είναι μετρήσιμη επιστημονικά (οπότε τότε κινούμαστε στον μετα-φυσικό χώρο) ή απλά ακολουθούν αρχαίες δοξασίες, πεποιθήσεις και μύθους που δεν έχουν και πάλι βάση απόδειξης.

Και αφού επανήλθαμε στη Γη, ας πάμε και κάτω από αυτή. Έχει γίνει πολύς λόγος για το CERN και την ανακάλυψη του σωματιδίου Χιγκς. Και από ό,τι φαίνεται, το 2011 και 2012 το ανακαλύψαμε, αν δεν κάνω λάθος. Παρ’ όλες τις κινδυνολογίες που εξέφρασαν αρκετοί επιστήμονες ότι θα μπορούσε να φέρει τη συντέλεια του κόσμου, ευτυχώς, αυτό δεν συνέβη. Με ποιο τρόπο μας βοηθά η ανακάλυψη αυτού του σωματιδίου να επεξεργαστούμε καλύτερα το σύμπαν; Υπάρχουν πρακτικές εφαρμογές ή επρόκειτο απλά για ένα πείραμα με σκοπό την εκπλήρωση της επιστημονικής θεωρητικής περιέργειας και κατανόησης;

Το μποζόνιο Higgs ήταν ένα κομμάτι που έλειπε από το παζλ της Φυσικής προσπαθώντας να καταλάβουμε πώς λειτουργεί το σύμπαν. Πριν προχωρήσω, να εξηγήσω εδώ τι είναι το μποζόνιο: Το μποζόνιο είναι σωματίδιο – φορέας. Ένας φορέας που μεταφέρει τις 4 θεμελιώδεις αλληλεπιδράσεις σύμφωνα με τη κβαντική θεωρία πεδίου. Κάθε μία από τις αλληλεπιδράσεις αυτές δηλαδή έχει ένα σωματίδιο – φορέα με το οποίο πραγματοποιείται αυτή η αλληλεπίδραση: Η ισχυρή, η ηλεκτρομαγνητική, η ασθενής και η βαρύτητα. Το σωματίδιο Higgs ανήκει στην ίδια κατηγορία των μποζονίων και πιστεύεται ότι είναι ο φορέας-σωματίδιο που “δίνει” μάζα στα άλλα σωματίδια.
Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες έχουν δείξει θεωρητικά ότι ένα κλάσμα του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang) ένα αόρατο ενεργειακό πεδίο σχηματίστηκε. To πεδίο Higgs. Καθώς τα σωματίδια πέρασαν μέσα από αυτό το πεδίο, απέκτησαν μάζα, δίνοντάς τους μέγεθος και σχήμα και επιτρέποντάς τα να σχηματίσουν τα άτομα που μας απαρτίζουν και όλα τα άλλα σωματίδια και σώματα στο σύμπαν. Αυτή η θεωρία προτάθηκε το 1964 από τον καθηγητή Higgs και την ομάδα του εξού και η ονομασία του σωματιδίου – πεδίου, ως Higgs. Χωρίς τα πεδίο του Higgs, τα σωματίδια απλά δεν θα είχαν μάζα … και ο κόσμος που ξέρουμε, δεν θα υπήρχε.
Σε πολύ υψηλά επίπεδα ενέργειας, το μποζόνιο Higgs θα μπορούσε να προκαλέσει ξαφνική κατάρρευση του χώρου και του χρόνου όπως επισήμανε πριν χρόνια ο μεγάλος φυσικός Steven Hawking. Το σωματίδιο Higgs (το “σωματίδιο του θεού”, όπως καταχρηστικά θα έλεγα και “πιασάρικα” το αποκαλούν στα ΜΜΕ), δίνει σχήμα και μέγεθος σε όλα όσα υπάρχουν, αλλά θα μπορούσε να προκαλέσει και καταστροφή εάν οι επιστήμονες χρησιμοποιούσαν ακραίες συνθήκες υψηλών ενεργειών. Όμως αυτό δεν είναι δυνατό γιατί στον επιταχυντή CERN στην Ελβετία οι ενέργειες δεν είναι τόσο υψηλές, δηλαδή πάνω από 100 δισ. Giga-electon-volts (GeV). Για να επιτευχθούν τέτοιες ενέργειες, ο επιταχυντής (οπού σωματίδια με τεράστιες ταχύτητες συγκρούονται, και οι επιστήμονες παρατηρούν τα “απομεινάρια” της σύγκρουσης, σε μορφή υποσωματιδίων….) πρέπει να είναι μεγαλύτερος από το μέγεθος της Γης!

Κβαντικοί υπολογιστές, αυτοκίνητα χωρίς οδηγό, τεχνητή νοημοσύνη, ξενοδοχεία στη Σελήνη, αποικίες στον Άρη, αποστολή μηνυμάτων στο μακρινό διάστημα. Φαίνεται ότι, η ανθρωπότητα βρίσκεται στα πρόθυρα ενός νέου εξελικτικού άλματος. Δεν ξέρουμε πόσο σύντομα θα γίνει τι, αλλά, θα ήθελα να σας ρωτήσω, ποια είναι τα δύο εκείνα πράγματα που θα θέλατε να προλάβετε να δείτε στη ζωή σας από τη σκοπιά της επιστήμης σας;

θα ήθελα να προλάβω την διαστημική εποχή και την αποίκηση σε άλλο πλανήτη. Αυτό θα ήταν όνειρο πραγματικά. Θα ήθελα όμως και από την άλλη να προλάβω να δω όλο αυτό το πλαίσιο της εξέλιξης που λέγεται «4η βιομηχανική επανάσταση», και την παρακείμενη ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης που είναι ήδη αλματώδης – και ελπίζω όχι ανεξέλεγκτη – δεδομένου ότι ήδη εμείς οι δημιουργοί του, δεν ξέρουμε επακριβώς πλέον πώς λειτουργούν οι ασύλληπτα γρήγοροι αυτο-οργανωμένοι αλγόριθμοι πολλών Α.Ι. συστημάτων.
Ήδη είμαστε μάρτυρες εξελικτικών αλμάτων, αν όχι θαυμάτων θα έλεγα, όσον αφορά τις τεχνολογικές δυνατότητές μας. Από την άλλη πλευρά όμως, με τα σημερινά κοινωνικό-πολιτικο-οικονομικά δεδομένα που όλοι γνωρίζουμε, δηλαδή την ανισότητα, την ανισοκατανομή πλούτου και πόρων, τους πολέμους, την ασύδοτη σπατάλη ενέργειας, τα συμφέροντα, την αδιαφάνεια και την εκμετάλλευση, το πολύ σημαντικό θέμα της τεχνητής νοημοσύνης και το πώς μπορεί αυτή να εξελιχθεί σε αυτές τις νοσηρές, ας μου επιτραπεί να πω βάσεις, μου δημιουργούν σοβαρές ενστάσεις. Για το αν δηλαδή χρησιμοποιηθεί προς όφελος όλης της κοινωνίας ως σύνολο, και όχι πρωτίστως για το συμφέρον και το όφελος μερικών οι οποίοι θα έχουν πρόσβαση με κάθε άνεση στις ασύλληπτες – και φυσικά ακριβές – νέες αυτές τεχνολογίες, δημιουργώντας έτσι μια κοινωνία δύο τεχνολογικών ταχυτήτων με ένα τεράστιο χάσμα ανισοτήτων.
Photo: Author/Depositphotos